Elektriğin Efendisi Nikola Tesla
Zamanın ötesindeki insana saygıyla...
Benim gözümde insanoğlunun gördüğü en büyük bilim insanı olan Nikola Tesla, 10 Temmuz 1856 yılında Hırvatistan'da doğdu. Ders kitaplarında adı çok nadir geçen, zekası henüz çözülememiş boyutta olan Tesla, 700'den fazla patente sahiptir. Radyoyu, x ışınlarını, röntgeni, floresan lambayı, hız ölçeri, neon ışıkları, otomobillerdeki ateşleme sistemini, radarın temellerini, mikrodalga fırını, elektron mikroskobunu, uzaktan kumandayı, tüm radyo ve televizyon yanınlarında kullanılan kablosuz iletişimi de Nikola Tesla'nın icat ettiğini bilen insan sayısı, ne yazık ki çok azdır.
İlk defa elektriği ücretsiz üretme ve elektriği kablosuz olarak iletme fikirlerini ortaya atan vizyoner, henüz yedi yaşındayken abisi yanında ata binmektedir. Tesla, istemeden atı ürkütür ve abisi attan düşerek ölür. Abisinin ölümünü hiçbir zaman üzerinden atamaz. Zaman geçer, ergenlik çağlarına gelir, matematik ve fizik dersleri alır, kendini geliştirir. 14 yaşında babasının evine döndüğü zaman kolera hastalığına kapılmıştır. Ölüm döşeğinde kendisinin papaz olmasını isteyen babasından bir söz alır; eğer hastalığı atlatırsa papaz olmayacak, aşık olduğu bilim ile uğraşacaktır. Beklenen oldu ve iyileşti. İki okula gitti, Macaristan'da ilk işine girdi ve hızla yükseldi. Kafasına alternatif akımı takmıştı. O dönem herkes bu akımla ilgileniyor ama kimse çözemiyordu. Bir gün kumlara alternatif akımla beslenen, dönen bir manyetik alanın diyagramını çizdi. Yakın zamanda bütün dünya bunu görecekti.
Amerika'ya gitmek, o dönemin en ünlü bilim insanı olan Tomas Edison ile tanışmak istiyordu. Tesla'nın hayalleri vardı. Cebinde sadece 4 cent olmasına rağmen yola çıktı, Amerika'ya gitti. Basitce anlatmak gerekirse elektrik, evlere doğru akımla veriliyordu. Doğru akım tek yönde aktığı için yüksek voltaj seviyesini koruyamıyor, enerji kaybı çok fazla oluyordu. Dolayısı ile elektrik çok pahalı hâle geliyor, pahalı olduğu içinse sadece zengin azınlık elektriği kullanıyordu. Tesla'nın alternatif akımı ise akımın yönünü değiştirdiği için yüksek voltajı uzun mesafelere aktarıyor, elektriği daha ucuz hâle getiriyordu... Tomas Edison'un şirketinde sıradan bir elektrikçi olarak işe alındı. Çok kısa süre içinde şirkette terfi edince ona, Edison'un doğru akım jeneratörünü yeniden tasarlaması görevi verildi. Edison, eğer başarılı olursa Tesla'ya 50.000 dolar ödül vereceğini açıkladı. Nikola Tesla, tasarımı tamamlayarak Amerika'da sıklıkla karşılaşılan elektrik kesintisi problemini ortadan kaldırdı, Edison'u milyonlarca dolar masraftan kurtardı. Sıra ödülü olan 50.000 doları almaya gelince Edison, Tesla'ya bir çeşit Amerikan şakası yaptığını söyleyerek hak ettiği parayı vermedi. Yaşanan bu olayın üzerine Tesla, Edison'un şirketinden istifa etti ve doğru akıma karşı, alternatif akım projesini başlattı.
Artık bu ikili arasında bilim savaşı başlamıştı. Edison, Tesla'nın alternatif akım projesinden korkuyordu; çünkü doğru olan kendisinin doğru akım projesi değil, Tesla'nın alternatif akım projesiydi... Edison alternatif akımı kötülemek için insanları korkutmayı bile göze almıştı. Topluma açık bir alanda bir file alternatif akım vererek fili öldürüyor, bütün bunları gazetelere bastırıyordu. Sahte ölüm haberleri yayıyor ve Tesla'yı ölümlerin sorumlusu tutuyordu. Bütün bu pisliklere rağmen Edison ve doğru akım kaybedecekti. Edison, ölüm döşeğinde Tesla'yı yanına cağırmış, ondan af dilemek istemişti; fakat Tesla ''Vaktimi boş laflar dinleyerek geçirmektense, insanlık adına gerekli icatları bularak geçirim!'' diyerek yanına gitmedi. İlk olarak öğrenciyken dile getirdiği Niyegra çağlayanına dünyanın ilk hidro elektrik santralini kurup, sadece zengin azınlığın kullandığı elektriği halka açtı. Tesla elindeki bütün parayı Tesla Tower'a yatırdı ve Tesla Tower'ı açtı. Bu kulede her biri yüz milyon volt ve 30 metre uzunluğunda, kulakları sağır edebilecek yapay şimşekler çaktırıyor, elektriği kablosuz olarak kilometrelerce uzaklıktaki 200 ampulü yakmayı başarıyordu. Tesla, elde ettiği elektrik enerjisini atmosferde depolayıp, dünyanın dört bir tarafına ücretsiz ve kablosuz olarak aktarmak istiyordu.
New York'ta bir araba fuarına katılan Tesla, yeni arabasından öven Henry Ford'a ''Bu kadar büyük motora ihtiyaç yok!'' dediği için fuardan kovuldu. Tesla ise bu olayın üzerine günümüzde de hâlâ arabalarda kullandığımız ateşleme sistemini icat etti. Bu tasarımı Henry Ford'a gösterince, patentini Ford araba markasına kaptırdı... Bir parkın ortasına bütük bir su tankı kurdurup, suyun içine oyuncak tekne bıraktı. Teknenin içinde radyo alıcısı vardı. Tekneyi, tekneye hiç temas etmeden bir sağa, bir sola yüzdürdü. Arada bir de ışıklarını açıp kapattı. Herkes bunu beyin gücüyle yaptığını sandı. Olay gazetelerin manşetlerini süsledi. Tesla ''Bu bir savaş aracı değil, robot ırkının ilk temsilcisidir. Yani insanların işlerine yardım edecek, onların işlerini azaltacak mekanik adamdır.'' diye açıklama yaptı. Hemen her bilim insanı gibi Tesla da uzaydaki hayatın varlığına merak duyuyordu. 1899'da uzaya ses dalgaları gönderdi (insanlık tarihinde ilktir). Hatta uzaydan cevap dahi aldığını iddia etti. Bütün çalışmalarıyla uzaktan kumandalı arabaların, robotların, uzak mekiklerinin icatlarına ön ayak oldu. 1934 yılına geldiğimizde yeni icadını duyurdu. Bu icadın adı ''Ölüm Işını''ydı. Bu ışınla yapay şimşekler çakarak 10.000 adet savaş uçağını, 400 kilometre uzaklıkta eritebileceğini iddia etti. Savaşları durdurmayı planlıyordu. Fakat elektriği kablosuz ve ücretsiz dağıtmak istediği için elektrik firmalarının ve kablo firmalarının ona düşman olmasıyla herkes yatırımlarını geri çekti. Hiçbir zaman ticari düşünmeyen Tesla, buluşlarına parasızlıktan devam edemedi. Diğerleri onun buluşlarıyla milyarlar (Mesela resmiyette radyonun patenti Marconi'ye aittir. Marconi'nin kendi buluşunun patentini aldığını öğrenen Tesla ''Boşverin, Marconi iyi bir insandır. Bırakın para kazansın.'' demiştir.) kazanırken Tesla, 86 yaşında, beş parasız hâlde, bir otel odasında ölü bulundu... Edison floresan lambayı icat ettiğini iddia ettiği zaman, Tesla yıllardır kendi labratuarında floresan lamba kullanıyordu; çünkü o zamanın ötesindeki insandı.
Paranın diğer insanlar gözünde ne anlam taşıdığı benim için hiçbir şey ifade etmiyor. Sırf onlar daha rahat yaşasınlar diye bütün birikimimi buluşlarıma adadım.
Nikola Tesla
Benim gözümde insanoğlunun gördüğü en büyük bilim insanı olan Nikola Tesla, 10 Temmuz 1856 yılında Hırvatistan'da doğdu. Ders kitaplarında adı çok nadir geçen, zekası henüz çözülememiş boyutta olan Tesla, 700'den fazla patente sahiptir. Radyoyu, x ışınlarını, röntgeni, floresan lambayı, hız ölçeri, neon ışıkları, otomobillerdeki ateşleme sistemini, radarın temellerini, mikrodalga fırını, elektron mikroskobunu, uzaktan kumandayı, tüm radyo ve televizyon yanınlarında kullanılan kablosuz iletişimi de Nikola Tesla'nın icat ettiğini bilen insan sayısı, ne yazık ki çok azdır.
İlk defa elektriği ücretsiz üretme ve elektriği kablosuz olarak iletme fikirlerini ortaya atan vizyoner, henüz yedi yaşındayken abisi yanında ata binmektedir. Tesla, istemeden atı ürkütür ve abisi attan düşerek ölür. Abisinin ölümünü hiçbir zaman üzerinden atamaz. Zaman geçer, ergenlik çağlarına gelir, matematik ve fizik dersleri alır, kendini geliştirir. 14 yaşında babasının evine döndüğü zaman kolera hastalığına kapılmıştır. Ölüm döşeğinde kendisinin papaz olmasını isteyen babasından bir söz alır; eğer hastalığı atlatırsa papaz olmayacak, aşık olduğu bilim ile uğraşacaktır. Beklenen oldu ve iyileşti. İki okula gitti, Macaristan'da ilk işine girdi ve hızla yükseldi. Kafasına alternatif akımı takmıştı. O dönem herkes bu akımla ilgileniyor ama kimse çözemiyordu. Bir gün kumlara alternatif akımla beslenen, dönen bir manyetik alanın diyagramını çizdi. Yakın zamanda bütün dünya bunu görecekti.
Amerika'ya gitmek, o dönemin en ünlü bilim insanı olan Tomas Edison ile tanışmak istiyordu. Tesla'nın hayalleri vardı. Cebinde sadece 4 cent olmasına rağmen yola çıktı, Amerika'ya gitti. Basitce anlatmak gerekirse elektrik, evlere doğru akımla veriliyordu. Doğru akım tek yönde aktığı için yüksek voltaj seviyesini koruyamıyor, enerji kaybı çok fazla oluyordu. Dolayısı ile elektrik çok pahalı hâle geliyor, pahalı olduğu içinse sadece zengin azınlık elektriği kullanıyordu. Tesla'nın alternatif akımı ise akımın yönünü değiştirdiği için yüksek voltajı uzun mesafelere aktarıyor, elektriği daha ucuz hâle getiriyordu... Tomas Edison'un şirketinde sıradan bir elektrikçi olarak işe alındı. Çok kısa süre içinde şirkette terfi edince ona, Edison'un doğru akım jeneratörünü yeniden tasarlaması görevi verildi. Edison, eğer başarılı olursa Tesla'ya 50.000 dolar ödül vereceğini açıkladı. Nikola Tesla, tasarımı tamamlayarak Amerika'da sıklıkla karşılaşılan elektrik kesintisi problemini ortadan kaldırdı, Edison'u milyonlarca dolar masraftan kurtardı. Sıra ödülü olan 50.000 doları almaya gelince Edison, Tesla'ya bir çeşit Amerikan şakası yaptığını söyleyerek hak ettiği parayı vermedi. Yaşanan bu olayın üzerine Tesla, Edison'un şirketinden istifa etti ve doğru akıma karşı, alternatif akım projesini başlattı.
Artık bu ikili arasında bilim savaşı başlamıştı. Edison, Tesla'nın alternatif akım projesinden korkuyordu; çünkü doğru olan kendisinin doğru akım projesi değil, Tesla'nın alternatif akım projesiydi... Edison alternatif akımı kötülemek için insanları korkutmayı bile göze almıştı. Topluma açık bir alanda bir file alternatif akım vererek fili öldürüyor, bütün bunları gazetelere bastırıyordu. Sahte ölüm haberleri yayıyor ve Tesla'yı ölümlerin sorumlusu tutuyordu. Bütün bu pisliklere rağmen Edison ve doğru akım kaybedecekti. Edison, ölüm döşeğinde Tesla'yı yanına cağırmış, ondan af dilemek istemişti; fakat Tesla ''Vaktimi boş laflar dinleyerek geçirmektense, insanlık adına gerekli icatları bularak geçirim!'' diyerek yanına gitmedi. İlk olarak öğrenciyken dile getirdiği Niyegra çağlayanına dünyanın ilk hidro elektrik santralini kurup, sadece zengin azınlığın kullandığı elektriği halka açtı. Tesla elindeki bütün parayı Tesla Tower'a yatırdı ve Tesla Tower'ı açtı. Bu kulede her biri yüz milyon volt ve 30 metre uzunluğunda, kulakları sağır edebilecek yapay şimşekler çaktırıyor, elektriği kablosuz olarak kilometrelerce uzaklıktaki 200 ampulü yakmayı başarıyordu. Tesla, elde ettiği elektrik enerjisini atmosferde depolayıp, dünyanın dört bir tarafına ücretsiz ve kablosuz olarak aktarmak istiyordu.
New York'ta bir araba fuarına katılan Tesla, yeni arabasından öven Henry Ford'a ''Bu kadar büyük motora ihtiyaç yok!'' dediği için fuardan kovuldu. Tesla ise bu olayın üzerine günümüzde de hâlâ arabalarda kullandığımız ateşleme sistemini icat etti. Bu tasarımı Henry Ford'a gösterince, patentini Ford araba markasına kaptırdı... Bir parkın ortasına bütük bir su tankı kurdurup, suyun içine oyuncak tekne bıraktı. Teknenin içinde radyo alıcısı vardı. Tekneyi, tekneye hiç temas etmeden bir sağa, bir sola yüzdürdü. Arada bir de ışıklarını açıp kapattı. Herkes bunu beyin gücüyle yaptığını sandı. Olay gazetelerin manşetlerini süsledi. Tesla ''Bu bir savaş aracı değil, robot ırkının ilk temsilcisidir. Yani insanların işlerine yardım edecek, onların işlerini azaltacak mekanik adamdır.'' diye açıklama yaptı. Hemen her bilim insanı gibi Tesla da uzaydaki hayatın varlığına merak duyuyordu. 1899'da uzaya ses dalgaları gönderdi (insanlık tarihinde ilktir). Hatta uzaydan cevap dahi aldığını iddia etti. Bütün çalışmalarıyla uzaktan kumandalı arabaların, robotların, uzak mekiklerinin icatlarına ön ayak oldu. 1934 yılına geldiğimizde yeni icadını duyurdu. Bu icadın adı ''Ölüm Işını''ydı. Bu ışınla yapay şimşekler çakarak 10.000 adet savaş uçağını, 400 kilometre uzaklıkta eritebileceğini iddia etti. Savaşları durdurmayı planlıyordu. Fakat elektriği kablosuz ve ücretsiz dağıtmak istediği için elektrik firmalarının ve kablo firmalarının ona düşman olmasıyla herkes yatırımlarını geri çekti. Hiçbir zaman ticari düşünmeyen Tesla, buluşlarına parasızlıktan devam edemedi. Diğerleri onun buluşlarıyla milyarlar (Mesela resmiyette radyonun patenti Marconi'ye aittir. Marconi'nin kendi buluşunun patentini aldığını öğrenen Tesla ''Boşverin, Marconi iyi bir insandır. Bırakın para kazansın.'' demiştir.) kazanırken Tesla, 86 yaşında, beş parasız hâlde, bir otel odasında ölü bulundu... Edison floresan lambayı icat ettiğini iddia ettiği zaman, Tesla yıllardır kendi labratuarında floresan lamba kullanıyordu; çünkü o zamanın ötesindeki insandı.
Paranın diğer insanlar gözünde ne anlam taşıdığı benim için hiçbir şey ifade etmiyor. Sırf onlar daha rahat yaşasınlar diye bütün birikimimi buluşlarıma adadım.
Nikola Tesla
Yorumlar
Yorum Gönder